Pracownicze plany kapitałowe i pracownicze programy emerytalne (PPK I PPE)

PPK czy PPE?

W 2019 r. weszła w życie ustawa o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK), realizowana w ramach Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, która wprowadza zmiany w  systemie emerytalnym dotyczącym tzw. „filaru II” , w którym powstaną obowiązkowe Pracownicze Plany Kapitałowe. Do czasu wejścia w życie ww. ustawy w III filarze systemu emerytalnego odkładanie na emerytury pracowników było dobrowolne. Natomiast od 2019 r. ustawa zakłada obowiązkowe utworzenie PPK przez wszystkich przedsiębiorców, którzy w swoich firmach zatrudniają co najmniej 1 osobę. Oznacza to, że od 2019 roku pracodawcy, wspólnie ze swoimi pracownikami, odkładać będą wpłaty na poczet przyszłych emerytur.

I tak, w zależności od wielkości przedsiębiorstwa wprowadzenie PPK obejmuje:

• od 1 lipca 2019 r. – firmy zatrudniające co najmniej 250 osób zatrudnionych według stanu na dzień 31 grudnia 2018 r.,
• od 1 stycznia 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 50 osób zatrudnionych według stanu na dzień 30 czerwca 2019 r.,
• od 1 lipca 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 20 osób zatrudnionych według stanu na dzień 31 grudnia 2019 r.,
• od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty oraz jednostki należące do sektora finansów publicznych niezależnie od tego, ile osób zatrudniają.

Alternatywą od obowiązku zapisania firmy do ww. Pracowniczych Planów Kapitałowych jest założenie Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE), jeszcze przed upływem powyższych terminów wprowadzających PPK w życie, pod warunkiem, że firmy korzystające z PPE prowadzą Pracownicze Programy Emerytalne ze składką na poziomie min. 3,5% wynagrodzenia pracownika, a uczestnikami programu PPE jest  min. 25 % zatrudnionych.

Jeżeli firmy nie spełniają ww. warunków korzystania z PPE, to będą zobowiązane po upływie ww. terminów do wprowadzenia PPK.

Za niedostosowanie się do powyższego ustawodawca przewidział surowe sankcje.  Pracodawca, który nie dopełnia obowiązku zawarcia w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK w przewidzianym terminie, nie realizuje wpłat do PPK w przewidzianym przepisami terminie oraz nie prowadzi dokumentacji związanej z obliczaniem wpłat do PPK może zostać ukarany grzywną w wysokości od 1000 zł do nawet 1 000 000 zł.

Przedsiębiorca, który nie dopełnia obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie PPK lub nakłania osobę zatrudnioną lub uczestnika PPK do rezygnacji z oszczędzania w PPK, może ryzykować karę 1,5 proc. funduszu wynagrodzeń w poprzednim roku obrotowym.

Nazywanie prowadzonej działalności lub reklamowanie jej przy użyciu pojęcia „pracowniczy plan kapitałowy” lub skrótu „PPK” mimo że nie odpowiada to prawdzie, grozi karą od 1 mln zł grzywny do nawet 3 lat pozbawienia wolności.

Pracownicze Programy Emerytalne

Jedynie wcześniejsze założenie PPE  (ze składkami w wysokości co najmniej 3,5% wynagrodzenia oraz 25% partycypacją) zwalnia przedsiębiorstwa od obowiązku dołączenia do PPK.

PPE można prowadzić w jednej z czterech form, która jest wybierana przez pracodawcę i uzgadniania z przedstawicielami pracowników, zanim podejmie się ostateczną decyzję

1. PPE można prowadzić w ramach pracowniczych funduszy emerytalnych, które wiążą się jednak z koniecznością samodzielnego inwestowania i zarządzania składkami przez pracodawców,
2. przekierowanie zarządzania na podmiot zagraniczny z siedzibą na terenie państwa Unii Europejskiej,
3. umowę na grupowe ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym, zawieraną z zewnętrznym podmiotem,
4. umowa z funduszem inwestycyjnym, która zapewnia wygodę oraz zarządzanie oszczędnościami przez doświadczonych specjalistów (TFI).

Wysokość składki w ramach PPE jest ustalana przez pracodawcę oraz przedstawicieli pracowników w umowie zakładowej. Może stanowić procent wynagrodzenia (maksimum do 7%), określoną kwotę lub być ustalana w sposób mieszany, czyli jako procent od pensji, ale z określonym limitem. Składki emerytalnej na PPE, finansowanej przez pracodawcę, nie wlicza się przy określaniu obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne. Stanowi ona jednak przychód pracownika, dlatego naliczany jest od niej podatek dochodowy od osób fizycznych.

Pracownicze Plany Kapitałowe

Utworzenie Pracowniczego Planu Kapitałowego przez firmy będzie obowiązkowe (od 1 lipca 2019 r. – firmy zatrudniające co najmniej 250 osób, od 1 stycznia 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 50 osób, od 1 lipca 2020 r. – firmy zatrudniające co najmniej 20 osób, od 1 stycznia 2021 r. – pozostałe podmioty oraz jednostki należące do sektora finansów publicznych). Wypłaty na poczet przyszłych emerytur wyniosą: dla pracowników minimum 2% podstawy składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, oraz minimum 1,5% dla pracodawców.
Każdy pracownik w wieku od 19 do 55 lat zostanie do niego automatycznie zapisany, ale będzie miał prawo odstąpić od uczestnictwa w ciągu 3 miesięcy. W gromadzeniu oszczędności pomoże również Państwo, od którego pracownik otrzyma 250 zł na powitanie oraz 240 zł po każdym roku.

Pracodawcy decydujący się na skorzystanie z PPK powinni:

1. Wybrać jedną z instytucji finansowych zarządzających środkami. Wyboru instytucji finansowej możesz dokonać spośród instytucji finansowych umieszczonych w ewidencji PPK i prezentowanych na Portalu Moje PPK.

• Pracodawca nie jest związany z wybraną przez siebie instytucją finansową na zawsze. Może zatem zdecydować o jej zmianie. Takich uprawnień nie ma pracownik. Zmiana przez pracownika instytucji, w której gromadzi środki w ramach PPK, może być natomiast wynikiem zmiany przez niego zakładu pracy

2. Podpisać umowę w wybraną instytucją finansową o zarządzanie i umowę o prowadzenie PPK.

• Umowa o zarządzanie PPK jest zawierana z wybraną instytucją finansową w postaci elektronicznej nie później niż 10 dni roboczych przed zawarciem umowy o prowadzenie PPK.
• Umowę o prowadzenie PPK Pracodawca zawiera w imieniu i na rzecz wszystkich Pracowników, którzy ukończyli 18 lat, ale nie ukończyli 55 roku życia (poza tymi, którzy złożyli deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat). W przypadku osób, które ukończyły 55 lat, a nie ukończyły 70 roku życia, umowa o prowadzenie PPK zostanie zawarta wyłącznie na ich wniosek.
• Pracodawca przygotowując się do podpisania umowy o zarządzanie PPK z wybraną instytucją finansową, powinien pamiętać, że umowa ta nie może zawierać warunków mniej korzystnych niż warunki prezentowane przez tę instytucję finansową w Portalu PPK w dniu zawarcia tej umowy

3. Wprowadzić PPK.