Tarcza antykryzysowa 2.0

Poniżej przedstawione są najważniejsze zmiany wprowadzone ustawą z dnia 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, zwaną w dalszej części artykułu Tarczą 2.0.

 1. Zmiany w zakresie dofinansowania wynagrodzeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych:

• Dotychczasowe przepisy przewidywały dofinansowanie jedynie dla przedsiębiorców, przy spełnieniu określonych warunków. Tarcza antykryzysowa 2.0 wprowadziła dofinansowanie również dla organizacji pozarządowych, podmiotów z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz dla państwowych osób prawnych.
• Pierwotnie Tarcza antykryzysowa nie wyłączała stosowania zakazu wypowiadania przez przedsiębiorców umowy o pracę w okresie pobierania dofinansowania, zgodnie z ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną pracy. Nowe brzmienie przepisu w Tarczy antykryzysowej 2.0 wyłącza zastosowanie części przepisu wskazanej ustawy, w związku z czym pracodawca uprawniony jest do wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie przypadającym bezpośrednio po okresie pobierania świadczenia z FGŚP (dotychczas Tarcza antykryzysowa wyłączała taką możliwość w okresie minimum 3 miesięcy po ukończeniu pobierania świadczenia).
• Dofinansowanie z FGŚP zgodnie z brzmieniem nowej Tarczy antykryzysowej 2.0 przysługiwać będzie od miesiąca złożenia wniosku, inaczej niż przewidywała poprzednia ustawa – od daty złożenia wniosku o przyznanie dofinansowania.

Zwracamy uwagę, że podobnie jak dofinansowanie z FGŚP, również dofinansowanie wynagrodzeń od starosty przyznawane jest od miesiąca złożenia wniosku, nie natomiast od daty jego złożenia jak przewidywała Tarcza antykryzysowa.

2. Mikropożyczka oraz dofinansowanie wynagrodzeń przez starostę

• istotna zmiana w zakresie pożyczek udzielanych przez starostę mikroprzedsiębiorcom – dla umorzenia pożyczki nie będzie już wymagane utrzymanie jednakowego stanu zatrudnienia w stosunku do stanu na dzień 29 lutego 2020 r., a jedynie prowadzenie działalności gospodarczej przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki; o pożyczkę będą mogli wystąpić również tzw. samozatrudnieni, tj. podmioty niezatrudniające pracowników;
• przedsiębiorca musi utrzymać w zatrudnieniu pracowników objętych umową zawartą ze starostą na dofinansowanie części kosztów ich wynagrodzeń oraz należnych od nich składek na ubezpieczenia społeczne, przez okres, na który zostało przyznane to dofinansowanie – Ustawą Antykryzysową 2.0 zniesiono obowiązek utrzymania zatrudnienia dodatkowo przez okres po zakończeniu dofinansowania, równy temu okresowi.

3. Możliwość obniżenia wymiaru czasu pracy o mniej niż 20%

Doprecyzowaniu uległo dotychczasowe brzmienie Tarczy antykryzysowej w kwestii obniżenia wymiaru pracy: zgodnie z nową regulacją pracodawca może obniżyć wymiar czasu pracy w sposób bardziej elastyczny tj. o maksymalnie 20%, nie więcej jednak niż do połowy etatu. Poprzednia regulacja zakładała obniżenie wymiaru pracy wyłącznie o dokładnie 20%.

4. Zmiany w zakresie świadczenia postojowego

• Dotychczas świadczenie postojowe było przyznawane jednorazowo, natomiast Tarcza antykryzysowa 2.0 wprowadziła możliwość otrzymania świadczenia ponownie, maksymalnie do trzech razy.
• Ze świadczenia postojowego mogą obecnie skorzystać również osoby zatrudnione przed dniem 31 marca 2020 r. (zgodnie z Tarczą antykryzysową, świadczenie przysługiwało jedynie zatrudnionym przed dniem 1 lutego 2020 r.).
• Świadczenie postojowe dla samozatrudnionych nie będzie zależało od kwoty przychodu – by otrzymać świadczenie postojowe przychód uzyskany w miesiącu przed miesiącem, w którym składany był wniosek o świadczenie postojowe, nie mógł przekroczyć kwoty wyliczonej jako 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłoszonego przez Prezesa GUS (obecnie jest to kwota 15.595,74 zł).

5. Zmiany w zakresie zwolnienia ze składek ZUS

• Tarcza antykryzysowa 2.0 wprowadziła zmiany w stosunku do uchwalonej Tarczy antykryzysowej w zakresie zwolnienia ze składek ZUS. Nowe przepisy przewidują zwolnienie ze składek dla płatników zatrudniających również od 10 do 49 osób objętych ubezpieczeniami (nie wlicza się pracowników młodocianych zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego).
• Zwolnienie przysługuje dla podmiotów, zgłoszonych jako płatnicy składek:

1. przed dniem 1 lutego 2020 r. i na dzień 29 lutego 2020 r.,
2. w okresie od dnia 1 lutego 2020 r. do dnia 29 lutego 2020 r. i na dzień 31 marca 2020 r.,
3. w okresie od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 marca 2020 r. i na dzień 30 kwietnia 2020 r.

• Zwolnienie obejmuje należności z tytułu: składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych.
• Zwolnienie obejmuje należności z tytułu składek za okres od 1 marca do 31 maja 2020r.:
  w wysokości 50% łącznej kwoty z tytułu nieopłaconych należności z tytułu składek wskazanych w deklaracji rozliczeniowej złożonej za dany miesiąc – dla firm zatrudniających od 10 do 49 osób;

1. w przypadku firm zatrudniających do 10 pracowników zwolnienie z należności przysługuje w kwocie 100%.

• Jeśli składki za marzec zostały uregulowane, podlegają one zwrotowi na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
• Przychody z tytułu zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

6. Szkolenia wstępne BHP za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej

Tarcza antykryzysowa 2.0 wprowadziła możliwość przeprowadzenia szkoleń wstępnych BHP przez środki komunikacji elektronicznej. Wyjątki stanowią:

1. pracownik zatrudniany na stanowisku robotniczym;
2. pracownik zatrudniony na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
3. pracownik przenoszony na stanowisko, o którym mowa w pkt. 1 i 2;
4. uczeń odbywający praktyczną naukę zawodu oraz studenta odbywającego praktykę studencką.

7. Przedłużenie ważności okresowych szkoleń BHP

Jeśli termin upływu ważności szkoleń okresowych BHP przypada w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii lub 30 dni od dnia ich odwołania, ważność okresowych szkoleń BHP przedłuża się o 60 dni, liczonych od dnia odwołania stanu.

8. Negocjacje umów kredytów bankowych

Wskazujemy, iż Tarcza antykryzysowa 2.0 rozszerza możliwość ewentualnej renegocjacji warunków spłaty kredytu bankowego na wszystkich przedsiębiorców, bez względu na ich wielkość, a nadto umożliwia zmianę umowy pożyczki zaciągniętej w celu stworzenia nowego miejsca pracy zgodnie z ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

9. Zmiany w zakresie funkcjonowania spółek kapitałowych

Wskazujemy, iż Tarczą antykryzysową oraz Tarczą antykryzysową 2.0 wprowadzono dla spółek kapitałowych:

• Możliwość uczestnictwa w posiedzeniu zarządu oraz podejmowania uchwał przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, jeśli umowa lub statut nie stanową inaczej;
• Możliwość udziału w podejmowaniu uchwał zarządu poprzez oddanie głosu na piśmie za pośrednictwem innego członka zarządu, jeśli umowa/statut nie stanowi inaczej;
• Możliwość udziału w posiedzeniu, podejmowaniu uchwał rady nadzorczej za pośrednictwem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, jeśli umowa/statut nie stanowi inaczej. Tarcza antykryzysowa 2.0 umożliwiła podejmowanie uchwał przez radę nadzorczą w sprawach, dla których umowa/statut przewiduje tajność głosowania;
• Możliwość udziału w podejmowaniu uchwał przez członków rady nadzorczej poprzez oddanie głosu na piśmie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej, jeśli umowa nie stanowi inaczej;
• Możliwość udziału w zgromadzeniu wspólników/walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, jeśli umowa/statut nie stanowi inaczej (dotychczas kodeks spółek handlowych przewidywał taką możliwość, jeśli było to zastrzeżone w umowie). Zasady zgromadzeń wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej określa w regulaminie rada nadzorcza lub wspólnicy, jeśli spółka nie posiada rady nadzorczej.

10. Bieg terminu przedawnienia dla wniosku o upadłość

Bieg terminu do złożenia wniosku o upadłość przerywa się, natomiast nowy nie rozpoczyna się jeżeli podstawa do ogłoszenia upadłości dłużnika:

1. powstała w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19;
2. stan niewypłacalności powstał z powodu COVID-19.

Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii bieg terminu dla złożenia wniosku o upadłość biegnie na nowo.

! Jeżeli stan niewypłacalności powstał w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 domniemywa się, że zaistniał z powodu COVID-19.

11. Zmiany w postępowaniu administracyjnym

W związku obecnymi ograniczeniami, Tarcza antykryzysowa 2.0 wprowadza kilka rozwiązań mających na celu usprawnienie toku postępowań administracyjnych. Zgodnie z ich treścią, organy administracji publicznej:

1. mogą odstąpić od zasady czynnego udziału strony w postępowaniu określonej w art. 10 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego także w przypadku, gdy wszystkie strony zrzekły się tego prawa;
2. b. mogą zapewnić stronie udostępnienie akt sprawy lub poszczególnych dokumentów stanowiących akta sprawy również za pomocą środków komunikacji elektronicznej;
3. mogą przeprowadzić czynność w toku postępowania wymagającego zgodnie z przepisami prawa osobistego stawiennictwa, również za pośrednictwem transmisji audiowizualnej, o ile przemawia za tym interes strony, a organ prowadzący postępowanie wyraził na to zgodę.

12. Zawieszenie terminów

• W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów:

1. od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem, do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki, przedawnienia, których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie, zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony, do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju – nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

• W okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych, egzekucyjnych, karnych, karnych skarbowych, w sprawach o wykroczenia, postępowaniach administracyjnych, postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie Ordynacji podatkowej, kontrolach celno-skarbowych, innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw – nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.

13. Zmiany dot. należności z tytułu najmu, udostępniania powierzchni i pomieszczeń

• kierownicy państwowych jednostek organizacyjnych, na rzecz których ustanowiony został trwały zarząd w stosunku do nieruchomości Skarbu Państwa, mogą odstąpić od dochodzenia należności z tytułu oddania tych nieruchomości w najem, dzierżawę lub użytkowanie, przypadających za okres stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, jeżeli z takim wnioskiem wystąpi do nich podmiot, którego płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19;
• obok przedsiębiorców prowadzących działalność związaną m.in. z organizacją wystaw i kongresów, również przedsiębiorcy prowadzący działalność związaną z udostępnianiem pomieszczeń i powierzchni na imprezy targowe, szkolenia, konferencje lub egzaminy, w przypadku rozwiązania umowy z klientem, w tym na świadczenie usług dodatkowych związanych z udostępnieniem powierzchni lub pomieszczeń, które to rozwiązanie umowy pozostaje w bezpośrednim związku z negatywnymi skutkami COVID-19, będą zobowiązani zwrócić wpłacone przez klienta środki w terminie 180 dni od dnia skutecznego rozwiązania umowy (chyba, że strony zgodzą się na wydanie vouchera na poczet realizacji przyszłych wydarzeń w obszarze działalności przedsiębiorcy).